بررسی توان ترسیب کربن گونه بنه در باغ شادی هرات

این تحقیق با هدف برآورد مقدار ذخیره کربن توسط یکی از مهمترین عناصر جنگلی (بنه، pistacia atlantica) در منطقه حفاظت شده باغ شادی هرات یزد انجام گرفت. به منظور مطالعه ی تأثیر چرای دام بر روی میزان ذخیره کربن خاک و گیاه، میزان ذخیره کربن در منطقه تحت مدیریت حفاظت و منطقه بدون مدیریت با یکدیگر مقایسه شد. در ابتدا، هشت عدد ترانسکت 500 متری و به فواصل 100 متری از یکدیگر به طور تصادفی در منطقه مستقر شد. نمونه برداری از پوشش گیاهی با روش تصادفی- سیستماتیک انجام شد. تعداد 39 پلات 20×20 متر پیاده گردید و در هر پلات برخی از پارامترهای کمی درختان اندازه گیری شد. برای گونه بنه چهار طبقه قطری مشخص شد و یک اصله از هر کلاسه قطری به صورت تصادفی انتخاب و نشانه گذاری گردید. پس از قطع درخت، اندام های مختلف (ریشه، تنه و شاخه و برگها) توزین شدند. سپس به قطعات 5 سانتیمتری بریده شد و 10 نمونه به صورت تصادفی از آنها برداشت شد. به منظور بررسی خاک، ترانسکت های 100 متری به طور تصادفی در مناطق مورد مطالعه تعبیه شد و پروفیل ها در فواصل مشابه در طول ترانسکت حفر شد. در منطقه حفاظت شده 11 نقطه، منطقه تحت قرق هفت نقطه و منطقه تخریب شده هفت نقطه انتخاب شد. نمونه های خاک از دو عمق 15-0 و 30-15 سانتی متر و همچنین نمونه های لاشبرگ در نقاطی که پروفیل خاک حفر شد، در سطحی با ابعاد 20×20 سانتی متر برداشت و به آزمایشگاه منتقل شد. در نمونه های خاک، کربن آلی به علاوه 11 فاکتور فیزیکی و شیمیایی بررسی شد. درصد کربن آلی نمونه تنه و شاخه، ریشه و برگ و لاشریزه به روش احتراق در کوره تعیین شد. با توجه به نتایج، از بین اجزاء مختلف توده بیشترین سهم از ترسیب کربن را خاک این منطقه به خود اختصاص داده بود (بیوماس 232/6، خاک 220/71 و لاشبرگ 445/0تن در هکتار). همچنین کربن ذخیره شده در ساقه بنه با میزان 32/4836 کیلوگرم در هکتار نسبت به برگ (6/1318) و ریشه (12/77) بیشتر بود. میزان ذخیره کربن در هر کدام از اندام های تنه و شاخه، تاج و ریشه بنه در منطقه حفاظت شده به ترتیب برابر 836/4، 0771/0 و 319/1 تن در هکتار بدست آمد، که این میزان در منطقه تحت چرا به ترتیب برابر 407/3، 0478/0 و 007/1 تن در هکتار شد. در کل میزان ذخیره کربن گونه بنه در منطقه حفاظت شده برابر 232/6 تن در هکتار و برای منطقه تحت چرا برابر 461/4 تن در هکتار بدست آمد. نتایج موید این مطلب بود که چرا تأثیر منفی بر میزان ترسیب کربن بیوماس و خاک منطقه دارد، همچنین نشان دهنده تأثیر بسزای توده های طبیعی بنه در کاهش غلظت co2 اتمسفری می باشد. از این رو مدیریت این توده ها در راستای حفظ و افزایش و پتانسیل ذخیره کربن ، گامی موثر در جهت تعدیل بحران گرمایش جهانی خواهد بود.